سهم خرید در کل سود آوریهر بنگاه اقتصادی، به آسانی از روی قیمت های پرداخت شده قابل اندازه گیری است. برای روشن تر شدن مطلب، یک مثال می آورم. توجه کنید، به عنوان نمونه در یک صنعت فرضی ممکن است هزینه مواد منتهی به محصولات قابل فروش، 50 درصد عایدی صنعت از محل فروش کل محصولات آن صنعت به شرح زیر باشد:
اندازه گیری کارآیی خرید
· کل خرید 10 هزار میلیارد تومان
· کل فروش محصولات 20 هزار میلیارد تومان
· سود شرکت 2 هزار میلیارد تومان (10 درصد کل فروش)
در این شرایط، اگر خرید سعی کند کمی با کفایت تر عمل نماید، و بتواند هزینه کل مواد منتهی به محصولات قابل فروش را به عنوان نمونه فقط 5 (پنج) درصد کاهش دهد، وضعیت "هزینه، درآمد، سود" قبلی به صورت زیر در می آید:
اندازه گیری کارآیی خرید
· کل خرید 9/5 هزار میلیارد تومان
· کل فروش محصولات 20 هزار میلیارد تومان
· سود شرکت 2/5 هزار میلیارد تومان (معادل 12/5 درصد کل فروش)
به این ترتیب، ملاحظه می کنید که 5 (پنج) درصد کاهش در هزینه خرید، به 25 (بیست و پنج) درصد افزایش در مبلغ سود می انجامد، که بسیار قابل توجه است. از سویی دیگر، باید به این مهم نیز توجه داشت که در این حالت، می شود با کم کردن قیمت فروش، مقدار فروش را بیش تر کرد، و با این افزایش فروش، به سود آوری بالا تری نیز رسید.
با این حساب، "کارآیی خرید در قیمت" به وسیله "بودجه های هزینه خرید" اندازه گیری می شود، و با این وسیله، برای خریداران "هدف های سالیانه" تعیین می گردد.
به این مهم باید توجه شود که، اندازه گیری کارآیی یک امور همواره می باید در ارتباط با اندازه گیری کارآیی همه امور مرتبط با یکدیگر، یعنی، در قالب یک نهاد (موجودیت) یکپارچه مورد بررسی قرار گیرد. نباید از نظر دور داشت که، در خیلی از اوقات، امور ها (واحدها) به گونه ای عمل می کنند که، بخش زیادی از صرفه جویی های حاصل از عملیات یک واحد، به وسیله زیان های حاصل از عملیات واحدهای دیگر، از بین می رود.
در مثالی که شرح آن را دادم، فقط به "قیمت" و نه به "ارزش در نقطه مصرف" توجه شده است. همه کسانی که تمام مطالب منتشر شده در این بلاگ را دنبال می کنند، حتماً می دانند که پیش از این، در باره "ارزش در نقطه مصرف" هم مختصری توضیح داده ام. به این مهم توجه داشته باشید که، در مواقع اعمال "اندازه گیری" و جستجوی یافتن راه حل های "حل مسائل"، آگاهی داشتن از تمامی "پیامد های احتمالی" انجام اقدامات اصلاحی در سرتاسر خطوط ارتباطی، امری بسیار ضروری به شمار می رود.
در پدال 22 در باره "جمع بندی مطالب منتشر شده در این بلاگ" مختصری شرح می دهم.
- ۹۴/۰۹/۲۱